هدف تقویت فن بیان این است که در موقعیتهای مختلف اجتماعی به نتایج بهتری برسید و تاثیرگذاری بیشتری داشته باشید. تصور اینکه فن بیان تنها مناسب افراد با مشاغل خاص مانند سخنرانها، مشاوران، مجریان و گویندگان است کاملا اشتباه است. فن بیان مهارتی است که برای هر فردی در هر موقعیت اجتماعی ضروری است.
در فن بیان، توجه به نحوه ادای کلمات به اندازه خود کلمات مهم است. برخی افراد فن بیان و خوش صحبتی را با پرحرفی اشتباه میگیرند. در حالی که که فن بیان مجموع تکنیکهای موثر برای استفاده بهتر از کلمات، لحن و سرعت بیان است.
۱. فن بیان خوب با انتخاب کلمات مناسب شروع میشود
کلمات درست را برای معنایی که میخواهید برسانید انتخاب کنید. وقتی میتوانید با ۲۰ کلمه منظور خود را به خوبی برساند از ۱۰۰ کلمه استفاده نکنید. هر چقدر هم که صحبتهای شما جذاب باشد اما پرگویی ارزش آن را کم میکند.
هنگام گفتگو از ترکیب جملات کوتاه و بلند استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که جملات ساده و بدون پیچیدگی زیاد باشند. یکی از مهم ترین نکاتی که در فن بیان باید رعایت شود این است که منظور خود را واضح و گویا به فرد مقابل منتقل کنید.
۲. افزایش اعتماد به نفس یک اهرم خوب، برای تقویت فن بیان است
از اینکه ایراداتی در هنگام صحبت داشته باشید نترسید. این امر کاملا طبیعی است. در هر کاری از جمله فن بیان، با پیشرفتهای تدریجی که به دست میآورید، اعتماد به نفستان در این زمینه نیز بهبود می یابد، پس به دنبال یک اعتماد به نفس خدشه ناپذیر برای شروع تقویت فن بیان نباشید.
اعتماد به نفس از موفقیتهایی که در آینده به دست میآید حاصل نمیشود، بلکه از باور به خود و تواناییهایتان به دست میآید. به خود یادآور شوید که شما مسئول بیان افکارتان هستید، نه مسئول ارزیابی و برداشتی که دیگران از شما دارند.
قبل از گفتگو به سوالاتی که ممکن است از شما پرسیده شود فکر کنید و پاسخهای خوبی برای آن داشته باشید. برای صحبتهای خود و انتقال آن اشتیاق داشته باشید و به مسائل جانبی فکر نکنید. دیگران اشتیاقی را که در صدا و حرکاتتان است متوجه میشوند و بیشتر به سوی شما جلب خواهند شد
۳. جملات ابتدایی باید بیانگر نکات اصلی صحبت باشد
در ادامه نباید به بیراهه بروید و هر جمله باید ادامه صحبتهای قبلی باشد. تمام گفتار شما باید یک پیام و معنای واحد را برساند. شنونده باید این احساس را پیدا کند که به خوبی متوجه آنچه که میگویید یا درخواستش را دارید هستید. برای اینکه بتوانید به خوبی پیام را منتقل کنید، باید تسلط خوبی روی موضوع داشته باشید و برای گفته های خود ساختاری مشخص کنید و بدانید در کجا موضوع را شروع و در کجا به پایان برسانید. شنونده باید بتواند در انتها از گفته های شما یک نتیجه کلی برداشت کند.
۴. اگر میخواهید مطلبی را در جمع بیان کنید آن را بارها برای خود مرور کنید تا تسلط بیشتری بر آن پیدا کنید
قبل از سخنرانی یا صحبت در جمع، تمرین داشته باشید تا آمادگی بیشتری به دست آورید. این کار را با تصویرسازی ذهنی و یا با صدای بلند روبروی آینه انجام دهید. با این کار ساختار جملات در ذهن شما شکل میگیرد و نیاز به انرژی کمتری در هنگام گفتگو دارید. در حین تمرین، علاوه بر توجه به گفتار و حرکات، به مواردی دیگری نیز می رسید مثل اینکه نیاز به حذف یا اضافه کردن نکاتی به موضوع دارید یا چه سوالاتی حین سخنرانی ممکن است پرسیده شود.
۵. استفاده از زبان بدن به جهت انتقال بهتر معنا
از تاثیری که حرکات بدن بر انتقال مفاهیم دارد آگاه باشید زیرا میتواند اثر صحبت را کمتر یا بیشتر کند. برای این تمرین میتوانید از آینه استفاده کنید یا از فرد دیگری که با او احساس راحتی میکنید بخواهید که بعد از تمرین نظرش را درباره زبان بدن شما بگوید. زبان بدن باید نشان دهنده این باشد که شما بر شرایط کنترل کامل دارید. یکی از کارهایی که میتوانید برای بهبود زبان بدن در سخنرانی استفاده کنید، این است که فیلم سخنرانان موفق را ببینید و به حرکات بدن آنها توجه داشته باشید.
حرکات بدن و حالات چهره اغلب ناخودآگاه است بنابراین تمرین زیادی کنید که بر آنها تسلط پیدا کنید.
۶. میزان صدای خود را کنترل کنید
صدای آهسته باعث کاهش توجه و خستگی مخاطب میشود، در عین حال صدای بسیار بلند اضطراب ایجاد میکند. صدای شما باید به خوبی به گوش مخاطبان برسد و نشان دهنده اطمینان و اعتماد به نفس درونی شما باشد.
برای تقویت بیان، بین این دو را در پیش بگیرید و در بعضی از بخشها صدای خود را پایین یا بالا ببرید تا باعث افزایش توجه شود. تلاش کنید که بیان شما یکنواخت و کسل کننده نباشد. شمرده صحبت کردن درک دیگران از کلمات را بالا میبرد و به آنها آرامش بیشتری میدهد.
سرعت بالا تنها نشان دهنده این است که شما یا استرس دارید یا باور کافی به صحبتهای خود ندارید و تصمیم دارید با حداکثر سرعت صحبتهای خود را به اتمام برسانید. مکثهای به موقع، لحظات کوتاهی برای جمع بندی مطالب در ذهن فراهم میکند، همچنین ذهنیت یک فرد متفکر و آرام را در مخاطبان ایجاد میکند. نوع بیان کلمات و سرعت آن، با کمی تمرین قابل اصلاح است.
۷. هوش کلامی بخش مهمی از موفقیت شما را در ارتباطات تضمین میکند
با هوش کلامی منظور خود را به بهترین شکل در قالب کلمات بیان میکنید و از سوءتفاهمهایی ناخواستهای که در مکالمات به وجود میآید جلوگیری میکنید.
هوش کلامی بالا، مزیتی است زیرا به راحتی میتوانید آنچه که در ذهن شما میگذرد بیان کنید. همچنین مهارتهای نوشتاری بالایی به دست آورید. این دسته افراد دایره لغات بالایی دارند و به خوبی کلمهسازی میکنند.
افرادی که فن بیان خوبی دارند میدانند در موقعیتهای مختلف چگونه منظور خود را بیان کنند و نتایج لازم را بگیرند. این نوع هوش نیز مانند دیگر انواع هوش با تمرین امکان رشد دارد.
۸. تماس چشمی یکی از ارکان آداب معاشرت است و باعث میشود توجه دیگران بیشتر به شما جلب شود
اگر در هنگام صحبت به پایین نگاه کنید فرد مقابل متوجه میشود، علاوه بر اینکه اعتماد به نفس ندارید و اعتقادی هم به حرفهای خود ندارید.
از دیگر مزایای تماس چشمی این است که وقتی در هنگام گفتگو به دیگران نگاه میکنید، اطلاعات غیرکلامی در حالات چهره مخاطبان میبینید که شناخت خوبی از آنها میدهد. در محیط کار با تماس چشمی خود را فردی حرفهای نشان میدهید تا دیگران اعتماد بیشتری به شما پیدا کنند. وقتی به چشمهای افرادی که مقابل شما هستند نگاه نمیکنید، آنها نمیتوانند شما و صحبتهایتان را جدی بگیرند.
۹. شوخ طبعی علاوه بر ایجاد تنوع در هنگام گفتگو باعث میگردد صحبتهای شما بیشتر در ذهن مخاطبان بماند
شوخ طبعی به موقع و به جا باعث میشود حالت دوستانهای پیدا کنید و دیگران بیشتر با شما احساس راحتی کنند.
هر فردی میتواند شوخ طبعی مخصوص به خود را داشته باشد. شوخ طبعی میتواند یک ویژگی مثبت در شخصیت شما باشد که از نگاه هوشمندانه شما به مسائل حاصل میشود.
با شوخ طبعی علاوه بر تقویت فن بیان به فردی پرانرژی و مثبت تبدیل خواهید شد و استرس کمتری در مواجه با مسائل روزمره پیدا میکنید. در استفاده از این مورد افراط نکنید، زیرا باعث تغییر ذهنیت مخاطب نسبت به شما میشود.
۱۰. تا هنگامی که تنفس صحیحی نداشته باشید صدای مناسبی هم نخواهید داشت
تُن صدای آرام و عمیق بر پذیرش گفتار تاثیر میگذارد.
با تنفس از ناحیه قفسه سینه تنها با نیمی از صدای خود صحبت میکنید. تنفسی صحیحی است که عمیق و از ناحیه شکم باشد. این نوع تنفس همچنین آرامش بیشتری برای گفتگو و سخنرانی در شما ایجاد میکند.
با تمرینات تنفسی صدای خود را تغییر نمیدهید بلکه آن را عمیق و رساتر میسازید تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد. حتی تمرینات تنفسی کوتاه چند دقیقهای برای بهبود کیفیت صدا تاثیرگذاری خود را دارد.
با انجام تمرینات فن بیان حتی به صورت فردی نتایج دلخواه را به دست خواهید آورد. تقویت فن بیان باعث میشود که از دیگران واکنشهای بهتری دریافت کنید. قدرت متقاعدسازی دیگران را پیدا کنید و به دلیل بازخوردهای خوبی که در روابط اجتماعی دریافت کردهاید، اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید.